Lesson 2

บันทึกอนุทิน

วิชา  การจัดประสบการณ์ศิลปะสร้าวสรรค์สำหรับเด็กปฐมวัย

(Creative Art Experiences Management for Early Childhood)

อาจารย์ผู้สอน   ว่าที่ ร.ต.กฤตธ์ตฤณน์  ตุ๊หมาก

ประจำวัน  พฤหัสบดีที่  21   มกราคม  2559

เรียนครั้งที่  2   เวลา   08.30 - 13.30 น.  

กลุ่ม 102  

    Knowledge  (ความรู้)

      ทฤษฎีที่เกี่ยวข้องกับศิลปะ

     1.ทฤษฎีพัฒนาการ

• พัฒนาการทางศิลปะของโลเวนเฟลด์ (Lowenfeld) 

     2.ทฤษฎีที่เกี่ยวข้องกับความคิดสร้างสรรค์ 

• ทฤษฎีโครงสร้างทางสติปัญญา (Guilford)
• ทฤษฎีความคิดสร้างสรรค์ของทอร์แรนซ์
• ทฤษฎีความรู้สองลักษณะ (สมองสองซีก)
• ทฤษฎีพหุปัญญาของการ์ดเนอร์
• ทฤษฎีโอตา (ญี่ปุ่น)

    3.ทฤษฎีโครงสร้างทางสติปัญญาของกิลฟอร์ด

• นักจิตวิทยาชาวอเมริกัน
• ศึกษาเกี่ยวกับการวิเคราะห์ตัวประกอบของสติปัญญา
  - เน้นเรื่องความคิดสร้างสรรค์
  - ความมีเหตุผล
  - การแก้ปัญหา

  ความสามารถของสมอง

     แบ่งออกเป็น 3 มิติ

     มิติที่ 1 เนื้อหา

•   ข้อมูลหรือสิ่งเร้าเป็นสื่อในการคิด                                                           
•  สมองรับข้อมูลปคิดพิจารณณา 4 ลักษณะ คือ

                 - ภาพ 

                 - สัญลักษณ์ 

                 - ภาษา 

                 -  พฤติกรรม

    มิติที่ 2 วิธีการคิด

•  การทำงานของสมอง 5 ลักษณะ 

                  - การรู้จัก 

                  - การเข้าใจ 

                  - การจำ 

                  - การคิดแบบอเนกนัย 

                  - การคิดแบบเอนกนัย 

                  - การประเมินค่า

    มิติที่ 3 ผลของการคิด

• มี 6 ลักษณะ คือ 

                 - หน่วย 

                 - จำพวก 

                 - ความสัพันธ์

                 - ระบบ 

                 - การแปรรูป 

                 - การประยุกต์ 

    สรุป

          ทำให้เราทราบความสามารถของสมองที่แตกต่างกันถึง 120 ความสามารถตามแบบจำลองโครงสร้างทางสติปัญญาในลักษณะ 3 มิติ มีเนื้อหา 4 มิติ วิธีการคิด 5 มิติ และผลการคิด 6 มิติ รวมความสามารถด้านความคิดสร้างสรรค์ด้วย คือ วิธีการคิดอเนกนัย เป็นการคิดหลายทิศทาง หลายแง่มุม คิดได้กว้าง ซึ่งลักษณะการคิดนี้จะนำไปสู่การประดิษฐ์คิดค้นสิ่งแปลกใหม่

ทฤษฎีความคิดสร้างสรรค์ของทอร์แรนซ์

• เป็นนักจิตวิทยาและนักการศึกษาผู้มีเชื่อเสียง ชาวอเมริกัน

    ลำดับของการคิดสร้างสรรค์ 5 ขั้น ของทอร์แรนซ์

1. ขั้นการค้นพบความจริง
2. ขั้นการค้นพบปัญหา
3. ขั้นการตั้งสมมุติฐาน
4. ขั้นการค้นพบคำตอบ
5. ขั้นยอมรับผลจากการค้นพบ

     ตัวอย่าง

1. ขยะ
2. ทิ้งขยะไม่เป็นที่
3. จัดการอย่างไรกับขยะ
4. หาวิธีการจัดการกับขยะได้
5. ยอมรับผล

  
ทฤษฎีความคิดสองลักษณะ

• เป็นทฤษฎีที่กำลังได้รับความสนใจ เพราะ เป็นการค้นพบความรู้เกี่ยวกับการทำงานของสมองมนุษย์
• การทำงานของสมอง
  - ซีกซ้าย การคิด เหตุผล เชิงวิชาการ
  - ซีกขวา ความคิดสร้างสรรค์ จินตนาการ
• แพทย์หญิง กมลพรรณ ชีวพันธุศรี กล่าวว่า
  - สมองซีกขวา เป็นส่วนของจินตนาการและความคิดสร้างสรรค์ สามารถพัฒนาได้มากในช่วงวัย 4-7 ปี
  - สมองซีกซ้าย เป็นส่วนของการคิด เหตุผล และพัฒนาดีที่สุดในช่วงอายุ 9-12 ปี และสมองจะเจริญเติบโตเต็มที่เมื่ออายุ 11-13 ปี

แนวคิดเกี่ยวกับการทำงานของสมองสองซีก

• ผู้เรียนได้เรียนรู้และทำกิจกรรมแบบบูรณาการ
• มีการเรียนรู้แบบวัฏจักรการเรียนรู้ หรือ 4 MAT
• มีการทำกิจกรรมที่หลากหลาย

ฤษฎีพหุปัญญาของการ์ดเนอร์

• การ์ดเนอร์ เป็นผู้เชี่ยวชาญทางด้านจิตวิทยาการศึกษา ชาวอเมริกัน
• ศึกษาเกี่ยวกับความหลากหลายของสติปัญญา
• ผู้คิดค้นทฤษฎีพหุปัญญา (ศักยภาพและความสามารถที่หลากหลายของมนุษย์)

    การ์ดเนอร์จำแนกความสามารถหรือสติปัญญาของคนเอาไว้ 9 ด้าน

1. ความสามารถด้านภาษา
2. ความสามารถด้านดนตรี
3. ความสามารถด้านกีฬาและการควบคุมการเคลื่อนไหวของร่างกาย
4. ความสามารถด้านมนุษยสัมพันธ์
5. ความสามารถด้านธรรมชาติศึกษา
6. ความสามารถในด้านการคิดพลิกแพลงแตกต่างในการแก้ปัญหา
7. ความสามารถด้านตรกกวทิยาและคณิตศาสตร์
8. ความสามารถด้านมิติสัมพันธ์
9. ความสามารถด้านจิตวิเคราะห์

     ลักษณะสำคัญ

• ปัญญา มีลักษณะเฉพาะด้าน
• ทุกคนมีปัญญาแตะละด้าน 9 ด้าน
• ทุกคนสามารถพัฒนาปัญญาให้สูงขึ้นได้

ทฤษฎีโอตา (AVTA)

• ขั้นที่ 1 การตระหนัก
  ต้องตระหนักถึงความสำคัญของความคิดสร้างสรรค์ที่มีต่อตนเองทั้งในอดีตและปัจจุบัน เช่น
       - การพัฒนาปรัชญาณ
       - การรู้จักและเข้าในตนเอง
       - การมีสุขภาพจิตที่สมบูรณ์
       - การมีชีวิตที่ดีขึ้นกว่าเดิม
• ขั้นที่ 2 ความเข้าใจ
  มีควาามรู้ ความเข้าใจอย่างลึกซึ้งในเรื่องต่าง ๆ
       - ความรู้และเนื้อหาบุคลิกภาพ
• ขั้นที่ 3 เทคนิควิธี
  - เทคนิควิธีการใช้การฝึกความคิดสร้างสรรค์
  - การระดมสมอง
  - การคิดเชิงเปรียบเทียบ
  - การฝึกจินตนการ
• ขั้นที่ 4 การตระหนักในความจริงของสิ่งต่าง ๆ
  - เปิดกว้างรับประสบการณ์ต่างๆ โดยปรับตัวอย่างเหมาะสม
  - มีความคิดริเริ่มและผลิตผลงานตนเอง
  - สามารถปรับปรุงและเปลี่ยนแปลงแนวทางในการดำเนินชีวิตที่เหมาะสม

  พัฒนาการทางศิลปะ

• วงจรของการขีดๆ เขียน  

    เคลล็อก (Kellogg) จำแนกขั้นตอนเป็น 4 ขั้นตอน ดังนี้

• ขั้นที่ 1 ขั้นขีดเขี่ย (Placement Stage)
  - เด็กวัย 2 ขวบ
  - ขีดๆ เขี่ยๆ ตามธรรมชาติ
  - ขีดเขี่ยโดยปราศจากการควบคุม
  - ขีดเขี่ยเป็นเส้นตรงบ้าง เส้นโค้งบ้าง
• ขั้นที่ 2 ขั้นเขียนเป็นรูปร่าง (Shape Stage)
  - เด็กวัย 3 ขวบ
  - การขีดๆ เขียนๆ เริ่มเป็นรูปร่างขึ้น
  - เขียนวงกลมได้
  - ควบคุมมือกับตาให้สัมพันธ์กันมากขึ้น
• ขั้นที่ 3 ขั้นรู้จักออกแบบ (Design Stage)
  - เด็กวัย 4 ขวบ
  - ขีดๆ เขียนๆ เป็นรูปร่างเข้าด้วยกัน
  - วาดโครงสร้างหรือเค้าโครงได้
  - วาดสี่เหลี่ยมได้
• ขั้นที่ 4 ขั้นการวาดแสดงเป็นภาพ
  - เด็กวัย 5 ขวบ
  - วาดสามเหลี่ยมได้
  - รับรู้ความเป็นจริง เขียนภาพสแดง

พัฒนาการด้านร่างกาย 

     กีเซลล์ และ คอร์บิน

• การตัด
  - อายุ 3-4 ขวบ ตัดเป็นชิ้นส่วนได้
  - อายุ 4-5 ขวบ ตัดกระดาษเป็นเส้นตรงได้
  - อายุ 5-6 ขวบ ตัดกระดาษตามเส้นโค้งหรือรูปต่างๆ ได้

• การขีดเขียน

          - อายุ 3-4 ขวบ วาดวงกลมได้
          - อายุ 4-5 ขวบ วาดสี่เหลี่ยมได้
          - อายุ 5-6 ขวบ วาดสามเหลี่ยมได้

• การพับ

           - อายุ 3-4 ขวบ พับและรีดสัน 2 ทบตามแบบ
           - อายุ 4-5 ขวบ พับและรีดสัน 3 ทบ           - อายุ 5-6 ขวบ พับและรีดสันได้อย่างคล่องแคล่ว

• การวาด
  - อายุ 3-4 ขวบ วาด หัว ตา ขา ปาก
  - อายุ 4-5 ขวบ วาด หัว ตา ขา ปาก จมูก ลำตัว เท้า
  - อายุ 5-6 ขวบ วาดรายละเอียดมากขึ้น

กิจกรรมสร้างสรรค์ที่ได้ทำในวันนี้

กิจกรรมที่ 1

มือน้องสร้างสรรค์

กิจกรรมที่ 2  

วาดภาพต่อเติมจากสิ่งที่กำหนดให้  พร้อมตกเเต่งและระบายสีให้สวยงาม

      skill  (ทักษะ)

                 - ทักษะการวาดภาพ

                 -ทักษะความคิดสร้างสรรค์

                 - ทักษะการตอบคำถาม

      Application  (การประยุกต์ใช้)

            นำความรู้เกี่ยวกับทฤษฏีต่างๆไปปรับใช้ให้เข้ากับเด็กที่เราสอน และนำกิจกรรมที่ได้ทำในวันนี้ เช่น กิจกรรมมือน้องสร้างสรรค์ ไปใช้ในการจัดกิจกรรมให้กับเด็ก และฝึกให้เด็กใช้ความคิดสร้างสรรค์  จิตนาการลงในผลงานของตัวเอง

      Technical  Education  (เทคนิคการสอน)

             - เทคนิคการใช้สื่อ

             - เทคนิคการบรรยาย

             - เทคนิคการนำเข้าสู่บทเรียน

             - เทคนิคการใช้กิจกรรม

      Evaluation   (การประเมิน)

          self   :   เเต่งกายเรียนร้อย  เข้าเรียนตรงเวลา  ตั้งใจเรียน

          Friend   :  เเต่งกายเรียนร้อย  เข้าเรียนตรงเวลา  ให้ความร่วมมือในการทำกิจกรรน

         Teacher   :   อาจารย์สอนเข้าใจง่าย มีเทคนิการสอนที่หลากหลาย มีกิจกรรมที่ฝึกให้นักศึกษาได้ใช้ความคิดสร้างสรรค์